Μελέτες επί ασθενών, που υποβάλλονται σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης έχουν αποδείξει ότι η αντικειμενική απεικόνιση διαστάσεων και του αριθμού των ωοθυλακίων πλεονεκτεί έναντι της συμβατικής υπερηχογραφίας και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της συγκεκριμένης προσπάθειας. Επίσης, η 3-D υπερηχογραφική εκτίμηση της ενδομητρικής κοιλότητας δίνει σημαντικές πληροφορίες για την υποδεικτικότητα του ενδομητρίου και αποτελεί προγνωστικό παράγοντα για την επιτυχή έκβαση της εγκυμοσύνης ή την ακύρωση της προσπάθειας.
Πιο αναλυτικά
Κλειδί για την επιτυχή έκβαση των κυήσεων από την διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι:
1) Η ωρίμανση των ωοθυλακίων και
2) Η υποδεκτικότητα του ενδομητρίου (δηλαδή, το πόσο «φιλόξενη» είναι η μήτρα της γυναίκας για να δεχτεί τα έμβρυα).
1) Ωρίμανση των ωοθυλακίων
Η ωρίμανση των ωοθυλακίων, σε γυναίκες οι οποίες υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να εκτιμηθεί με τη μέτρηση των επιπέδων στο αίμα της γυναικείας ορμόνης, της οιστραδιόλης, αλλά κυρίως με την υπερηχογραφική εκτίμηση του μεγέθους των ωοθυλακίων. Ο υπερηχογραφικός προσδιορισμός του μεγέθους των μεγαλύτερων ωοθυλακίων καθορίζει και τον αριθμό των εμβρύων που προκύπτουν, δίνοντας έτσι μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτευχθεί κύηση.
Νεώτερα βιβλιογραφικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι σημαντικοί παράγοντες για να επιτευχθεί μια κύηση, μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι εκτός του μεγέθους των ωοθυλακίων, ο αριθμός, ο όγκος των ωοθυλακίων και η αιμάτωση των ωοθηκών. Η τρισδιάστατη Power Doppler υπερηχογραφία καταφέρνει να εκτιμήσει με λεπτομέρεια και αντικειμενικότητα τις διαστάσεις των ωοθυλακίων και τις παραμέτρους αιμάτωσης των ωοθηκών, καθορίζοντας έτσι σε μεγάλο ποσοστό την ποιότητα των εμβρύων και την πρόγνωση της επιτυχίας των κύκλων της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία με την πολυεπίπεδη παρουσίαση της ωοθήκης, τη μέτρηση των ωοθυλακίων και την ανίχνευση επαρκούς αιμάτωσης, παίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της κύησης στον ευαίσθητο γυναικείο πληθυσμό που ταλαιπωρείται με θέματα υπογονιμότητας.
2) Υποδεκτικότητα του ενδομητρίου
Τα στοιχεία τα οποία καθορίζουν το πόσο δεκτική είναι η κοιλότητα της μήτρας για να δεχθεί τα έμβρυα είναι: το πάχος του ενδομητρίου, ο όγκος και η μορφή του ενδομητρίου και η αιμάτωσή του. Το πάχος του ενδομητρίου μπορεί να εκτιμηθεί με την δισδιάστατη-συμβατική διακολπική υπερηχογραφία. Η μορφή, ο όγκος και η αιμάτωση του ενδομητρίου καθορίζεται μόνο με την τεχνική της τρισδιάστατης Power Doppler υπερηχογραφίας. Η μέτρηση του όγκου της κοιλότητας της μήτρας, με την χρήση της τρισδιάστατης υπερηχογραφίας, έχει αποδειχθεί πιο αξιόπιστη σχετικά με το πάχος του ενδομητρίου, καθορίζοντας έτσι ευκρινέστερα την δεκτικότητα του ενδομητρίου. Επίσης η τρισδιάστατη Power Doppler υπερηχογραφία προσφέρει άμεσα, χωρίς ταλαιπωρία της ασθενούς, σημαντικές πληροφορίες για την μορφολογία της κοιλότητας της μήτρας, την αγγείωση και τον τύπο της αγγείωσης σε όλα τα στρώματα της μήτρας, δίνοντας πρόγνωση για τη συνέχεια της προσπάθειας με σκοπό την επίτευξη της κύησης ή την ακύρωση της προσπάθειας.
[PubMed, Arch Gynecol. Obst. 2012, Kalmantis K.]
Γιατί πρέπει να χρησιμοποιείται η τρισδιάστατη υπερηχογραφία σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης;
Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία αποτελεί νέα διαγνωστική τεχνική με ιδιαίτερη απήχηση στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Τα πλεονεκτήματα της νέας αυτής υπερηχογραφικής μεθόδου έναντι της συμβατικής, δισδιάστατης είναι τα εξής:
1) Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία χαρτογραφεί την κοιλότητα της μήτρας, υπολογίζει με ακρίβεια τις διαστάσεις των ωοθηκών και του ενδομητρίου και παρέχει άμεση πληροφόρηση για την αιμάτωση των ωοθηκών και της μήτρας. Με το νέο αυτό τεχνολογικό επίτευγμα μπορούμε να καταφέρουμε μεγαλύτερα ποσοστά επίτευξης κυήσεων από κύκλους εξωσωματικής, γεφυρώνοντας παράλληλα το χάσμα της ανεξήγητης υπογονιμότητας.
2) Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία μπορεί να μας δώσει ασφαλή πληροφόρηση για το ακριβές σημείο της κοιλότητας της μήτρας όπου θα τοποθετηθεί το έμβρυο. Η 3-D/4-D υπερηχογραφία απεικονίζει την κοιλότητα της μήτρας στις 3 διαστάσεις και ο θεράπων ιατρός εκτιμά το κατάλληλο σημείο της μήτρας που είναι το πλέον πρόσφορο, το πλέον έτοιμο για να δεχθεί το έμβρυο (Maximal Implantation Potential point). Να τονισθεί ότι το σημείο αυτό είναι διαφορετικό σε κάθε γυναίκα και εξαρτάται από το σχήμα και τη μορφολογία της μήτρας της γυναίκας. Έτσι, με την επαναστατική αυτή τεχνική της τρισδιάστατης υπερηχογραφίας και του σημείου μέγιστης πιθανότητας για την εμφύτευση του κυήματος νιώθουμε ασφαλείς και αποτελεσματικοί στην τοποθέτηση ενός «υγιούς» εμβρύου στην κατάλληλη θέση, αποφεύγοντας έτσι τα δυσάρεστα επακόλουθα των πολλαπλών (πολύδυμων) κυήσεων. Βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν ότι με αυτήν την μέθοδο, σε 5073 περιπτώσεις παρατηρήθηκε αύξηση του ποσοστού των κυήσεων κατά 10%.
3) Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία αποτελεί σύγχρονο και χρήσιμο εργαλείο στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι μέθοδος οικονομικά προσιτή στη γυναίκα και δεν συνδυάζεται με ταλαιπωρία της.
Η απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εκτελείται από έμπειρο γυναικολόγο – υπερηχογραφιστή ο οποίος σχετίζεται με θέματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.