Τι είναι και ποιά η διαδικασία
Ηλικία και συχνότητα
Τι είναι η κυτταρολογία υγρής φάσης
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων του τεστ
Είναι προληπτική εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου τραχήλου της μήτρας. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Γ. Παπανικολάου, ο οποίος εφηύρε αυτή την εξέταση.
Ποια είναι η διαδικασία;
Η γυναίκα ξαπλώνει στην ειδική γυναικολογική καρέκλα. Ο γυναικολόγος τοποθετεί στην είσοδο του κόλπου μια μικρή, αποστειρωμένη συσκευή που λέγεται κολποδιαστολέας. Κατόπιν, με τη βοήθεια μιας ξύλινης σπάτουλας, λαμβάνονται κύτταρα από την επιφάνεια του τραχήλου, από το οπίσθιο μέρος του κόλπου και μετά με ένα βουρτσάκι λαμβάνεται δείγμα κυττάρων από το εσωτερικό τοίχωμα του τραχήλου. Στη συνέχεια, τα κύτταρα αυτά επιστρώνονται με ειδική διαδικασία σε πλακίδια, τα οποία αποστέλλονται στον κυτταρολόγο, ο οποίος τα εξετάζει στο μικροσκόπιο.
Σε ποια ηλικία γίνεται το τεστ Παπανικολάου και κάθε πότε;
Το τεστ Παπανικολάου πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 20 ετών (σε γυναίκες που έχουν ξεκινήσει ήδη τη σεξουαλική τους δραστηριότητα). Συστήνεται να επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση μαζί με την γυναικολογική εξέταση.
Σε ποιες μέρες του κύκλου γίνεται και τι προετοιμασία χρειάζεται;
Το τεστ Παπανικολάου δεν πρέπει να γίνεται τις ημέρες της περιόδου. Δύο ημέρες πριν θα πρέπει η γυναίκα να αποφύγει σεξουαλικές επαφές, ενδοκολπικές πλύσεις ή τοποθέτηση ενδοκολπικών σκευασμάτων.
Μέχρι ποια ηλικία γίνεται το τεστ Παπανικολάου;
Οι γυναίκες 65 ετών και άνω που έχουν τρία διαδοχικά τεστ αρνητικά (χωρίς παθολογικό εύρημα), έχουν δικαίωμα να μην υποβάλλονται στην εξέταση αυτή.
Ποιες γυναίκες δεν χρειάζεται να κάνουν τεστ Παπανικολάου;
Οι γυναίκες εκείνες που έχουν υποβληθεί σε ολική υστερεκτομή (αφαίρεση τραχήλου και μήτρας) για καλοήθη πάθηση (πχ ινομυώματα) και χωρίς ιστορικό από τον HPV. Αντίθετα, οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υφολική υστερεκτομή (αφαίρεση μόνο της μήτρας και όχι του τραχήλου) και οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ολική υστερεκτομή αλλά είχαν στο ιστορικό τους HPV λοίμωξη ή προκαρκινοματώδεις καταστάσεις στον τράχηλο, πρέπει απαραίτητα να κάνουν τεστ Παπανικολάου.
Τι είναι η κυτταρολογία υγρής φάσης;
Είναι μία μέθοδος με την οποία λαμβάνονται και ελέγχονται κύτταρα από τον τράχηλο της γυναίκας. Η διαδικασία της εξέτασης είναι ίδια με εκείνη του τεστ Παπανικολάου. Η λήψη των κυττάρων γίνεται με ειδικό βουρτσάκι, το οποίο τοποθετείται μέσα σε ένα μπουκαλάκι με ειδικό υγρό. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και φαίνεται να κερδίζει έδαφος αφού έχει 2 πλεονεκτήματα έναντι του παραδοσιακού τεστ Παπανικολάου. Το πρώτο είναι ότι είναι εξέταση με μεγαλύτερη διαγνωστική αξιοπιστία (ελέγχεται μεγαλύτερος αριθμός κυττάρων) και μπορεί ο κυτταρολόγος να δώσει πιο ακριβές αποτέλεσμα. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ότι αν κατά την εξέταση βρεθεί μόλυνση από τον ιό HPV, τότε μπορεί να γίνει έλεγχος του τύπου του ιού, που έχει προκαλέσει τη μόλυνση (HPV – DNA) και να καθορισθεί από τον ιατρό η περαιτέρω θεραπευτική προσέγγιση. Το μοναδικό μειονέκτημα είναι ότι έχει μεγαλύτερο οικονομικό κόστος έναντι του τεστ Παπανικολάου.
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων του τεστ Παπανικολάου
Άτυπα κύτταρα: αποτελεί εύρημα όπου ο γιατρός με συγκεκριμένες εξετάσεις (κολποσκόπηση, βιοψία HPV – DNA – test) θα αξιολογήσει αν πρόκειται για μια φλεγμονώδη κατάσταση ή προκαρκινική αλλοίωση.
ASC – US: αποτελεί παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει ελαφρά αλλοίωση των κυττάρων στην επιφάνεια του τραχήλου, πιθανότατα από τον ιό HPV. Απαιτείται επανέλεγχος με τεστ Παπανικολάου και κολποσκόπηση για την πρόληψη της επέκτασης της αλλοίωσης των κυττάρων σε άλλες κατηγορίες (CINI, II ή III).
ASC – H: αποτελεί παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει βαρύτερη αλλοίωση των κυττάρων της επιφάνειας του τραχήλου. Η πιθανότητα για προκαρκινωματώδη κατάσταση είναι μεγαλύτερη.
AGUS: αποτελεί παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει την αλλοίωση κυλινδρικών κυττάρων (κύτταρα που βρίσκονται στο εσωτερικό τμήμα του τραχήλου – ενδοτράχηλος και στο έσω πέταλο της μήτρας – ενδομήτριο). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μετά από πληρέστερο έλεγχο (κολποσκόπηση, βιοψία από τον ενδοτράχηλο και το ενδομήτριο) θα αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει παθολογία. Όμως, πρέπει να τονισθεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις, ιδίως σε γυναίκες άνω των 35 ετών όπου ο έλεγχος τελικά θα αποδείξει προκαρκινοματώδεις καταστάσεις του τραχήλου και του ενδομητρίου.
LGSIL: (χαμηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη) αποτελεί παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει αλλοίωση από τον ιό HPV. Πρέπει να υποβάλλονται οι γυναίκες – ιδίως άνω των 35 ετών – σε επαναληπτικό τεστ Παπανικολάου και κολποσκόπηση και αν κρίνει ο ιατρός βιοψία του τραχήλου.
HGSIL: (υψηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη) αποτελεί παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει σοβαρή προκαρκινωματώδη βλάβη. Η διαγνωστική προσέγγιση θα πρέπει να είναι λεπτομερειακή και η παρέμβαση άμεση γιατί υποκρύπτεται καρκίνος στο 4% των περιπτώσεων.
AIS: (αδενοκαρκίνωμα in situ) παθολογικό εύρημα που υποδηλώνει την ύπαρξη προκαρκινικών κυττάρων στον ενδοτράχηλο.
Ποια η σημασία του τεστ Παπανικολάου;
Η μέγιστη χρησιμότητά του είναι ότι μπορεί να ανιχνεύσει αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Έτσι μπορεί να εντοπίσει γυναίκες που έχουν λοίμωξη από τον ιό του HPV και το στάδιο της λοίμωξης (προκαρκινωματώδεις καταστάσεις).