Η 3-D Υπερηχογραφία, στηριζόμενη σε συγκεκριμένα κριτήρια μπορεί να διακρίνει ένα σύνθετο ωοθηκικό νεόπλασμα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως είναι ένα ωοθηκικό τεράτωμα από άλλους καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους. Μπορεί έτσι να καθορίσει την απόφαση για χειρουργική παρέμβαση ή όχι. Είναι αξιοσημείωτο ότι η προεγχειρητική εκτίμηση, με την 3-D Υπερηχογραφία γίνεται ήδη από το 1ο τρίμηνο της κύησης, σε αντίθεση με την μαγνητική τομογραφία που εφαρμόζεται στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης.
- Τι είναι το ωοθηκικό τεράτωμα;
- Συμπτώματα που προκαλεί το ωοθηκικό τεράτωμα
- Το ωοθηκικό τεράτωμα μπορεί να υποστεί εξαλλαγή;
- Ωοθηκικό τεράτωμα και κύηση
- Διάγνωση του ωοθηκικού τερατώματος στην κύηση
- Επιπλοκές ωοθηκικού τερατώματος κατά τη διάρκεια της κύησης
- Πώς αντιμετωπίζεται το ωοθηκικό τεράτωμα στην εγκυμοσύνη;
- Γιατί πρέπει να εφαρμόζεται η 3D υπερηχογραφία για την παρακολούθηση μιας εγκυμοσύνης που συνυπάρχει ωοθηκικό τεράτωμα;
Τι είναι το ωοθηκικό τεράτωμα;
Το ώριμο κυστικό τεράτωμα ή δερμοειδής κύστη ανήκει στους όγκους των γεννητικών κυττάρων. Είναι το πιο συχνό καλοήθες νεόπλασμα των ωοθηκών και συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 20 – 40 ετών. Το περιεχόμενο της κύστης αυτής αποτελείται από μείγμα κυστικών και συμπαγών στοιχείων που αντιστοιχούν σε διάφορους τύπους κυττάρων (κύτταρα χόνδρου, οστού, λίπους, τρίχες, νευρικά κύτταρα) που προέρχονται από αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρα που υπάρχουν στις ωοθήκες εκ γενετής. Δηλαδή, η κύστη αυτή προϋπάρχει από την εμβρυϊκή περίοδο. Η συχνότητα εμφάνισής της είναι 10% ανά 100000 ετησίως! Όταν η κύστη αυτή είναι μικρή σε μέγεθος, κάτω του 1 εκατοστού μπορεί να υποχωρήσει. Σε αρκετές περιπτώσεις, αύξηση των διαστάσεων αυτής της κύστης οδηγεί σε λαπαροσκοπική αφαίρεσή της λόγω του ότι επηρεάζεται η λειτουργία της υγιούς ωοθήκης και κατ’ επέκτασιν η γονιμότητα της γυναίκας.
Συμπτώματα που προκαλεί το ωοθηκικό τεράτωμα
Όσο το μέγεθός του είναι μικρό, δεν υπάρχουν συμπτώματα και ανακαλύπτεται σε τυχαίο υπερηχογραφικό έλεγχο. Όταν όμως υπερβεί το μέγεθος των 10 εκατοστών, τότε προκαλείται έντονος πόνος, διαταραχές της περιόδου της γυναίκας ή και αιμορραγίες και τέλος σε περίπτωση ρήξης, τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα έντονα και απαιτείται άμεση χειρουργική επέμβαση.
Το ωοθηκικό τεράτωμα μπορεί να υποστεί εξαλλαγή;
Ναι, σε ποσοστό 1,5% των συνολικών περιπτώσεων. Για το λόγο αυτό, απαιτείται η συστηματική παρακολούθησή του.
Ωοθηκικό τεράτωμα και κύηση
Το καλοήθες κυστικό τεράτωμα είναι ο πιο συχνός ωοθηκικός όγκος, μετά την κύστη του ωχρού σωματίου, που συναντάται στην εγκυμοσύνη. Ανακαλύπτεται σε τυχαίο υπερηχογραφικό έλεγχο κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης.
Το ωοθηκικό τεράτωμα αφορά το 20 – 40% των νεοπλασμάτων που εμφανίζονται στην κύηση.
Διάγνωση του ωοθηκικού τερατώματος στην κύηση
1. Συμβατικής (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφία
Μπορεί να αναγνωρίσει και να απεικονίσει το ωοθηκικό τεράτωμα αλλά σε μερικές περιπτώσεις η αυξημένη ποσότητα λίπους, τριχών, σμήγματος και δοντιών, στοιχεία που περιέχονται μέσα στο τεράτωμα, εμποδίζουν την άμεση και λεπτομερειακή απεικόνηση του μορφώματος αυτού και καθιστούν δύσκολη την υπερηχογραφική διάγνωση. Επίσης η θέση και τα χαρακτηριστικά του μορφώματος αυτού μεταβάλλονται λόγω διόγκωσης της εγκύμονας μήτρας και η υπερηχογραφική διερεύνηση καθίσταται σχεδόν αδύνατη.
2. Μαγνητική τομογραφία
Εμφανίζει μεγάλη διαγνωστική ευαισθησία στην ανίχνευση του ωοθηκικού τερατώματος και μπορεί να προγνώσει την καλοήθεια ή όχι του μορφώματος αυτού. Αυστηρός περιορισμός είναι ότι δεν μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης (περίοδος οργανογένεσης) γιατί δεν είναι απόλυτα ασφαλής για το έμβρυο.
3. Τρισδιάστατη υπερηχογραφία
Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία αποτελεί ένα νέο τεχνολογικό επίτευγμα που συμβάλλει στην πληρέστερη και αντικειμενικότερη εκτίμηση των ωοθηκικών νεοπλασμάτων που συνυπάρχουν με την κύηση. Η τριών διαστάσεων απεικόνιση του δερμοειδούς όγκου επιτρέπει τη λεπτομερειακή ανάλυση των στοιχείων που απαρτίζουν τον όγκο αυτό. Επίσης, συμβάλλει στο να ξεχωρίσει το καλοήθες αυτό ωοθηκικό μόρφωμα από άλλα καλοήθη ωοθηκικά νεοπλάσματα (ωχρινική κύστη, ενδομητρίωμα), κακοήθεις όγκους, αποτιτανωμένα ινομυώματα και εντερικές έλικες.
Επιπλοκές ωοθηκικού τερατώματος κατά τη διάρκεια της κύησης
Είναι οι ίδιες επιπλοκές που υπάρχουν και σε περιπτώσεις ωοθηκικού τερατώματος που δεν συνυπάρχει εγκυμοσύνη, δηλαδή συστροφή, ρήξη, αιμορραγία και κακοήθης εξαλλαγή. Βέβαια, τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και τα επακόλουθα ιδιαίτερα δυσάρεστα, αφού απειλείται άμεσα η ζωή της γυναίκας και του κυήματος.
Πώς αντιμετωπίζεται το ωοθηκικό τεράτωμα στην εγκυμοσύνη;
Ένα ωοθηκικό τεράτωμα ή οποιδήποτε άλλο μόρφωμα ωοθήκης που παραμένει μετά το πρώτο τρίμηνο της κύησης πρέπει να αφαίρείται χειρουργικά μεταξύ 16ης και 20ης βδομάδας, όπου θα έχει αναλάβει πλήρη ορμονική δραστηριότητα ο πλακούντας. Έτσι θα αποφευχθεί όσο το δυνατόν μια πρόωρη αποβολή του κυήματος καθώς και άλλες επιπλοκές όπως: ρήξη, συστροφή, αιμορραγία, εξαλλαγή ή τέλος δυστοκία.
Γιατί πρέπει να εφαρμόζεται η τρισδιάστατη υπερηχογραφία για την παρακολούθηση μιας εγκυμοσύνης που συνυπάρχει ωοθηκικό τεράτωμα;
Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία, στηριζόμενη σε συγκεκριμένα κριτήρια μπορεί να διακρίνει ένα ωοθηκικό μόρφωμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως και ένα ωοθηκικό τεράτωμα από άλλους καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους. Η 3D υπερηχογραφία επιτρέπει την πληρέστερη και πιο λεπτομερειακή εκτίμηση των χαρακτηριστικών ενός ωοθηκικού τερατώματος όταν εμφανίζει ποικιλία υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών και ασαφή εικόνα που δεν μπορεί να διαγνωσθεί από την δύο διαστάσεων (συμβατική) υπερηχογραφία.
Επίσης, η τρισδιάστατη υπερηχογραφία είναι μια αξιόπιστη μέθοδος χαμηλότερου οικονομικού κόστους από τη μαγνητική τομογραφία. Είναι ικανή να διαγνώσει από το πρώτο τρίμηνο της κύησης την ύπαρξη ενός ωοθηκικού τερατώματος σε αντίθεση με τη μαγνητική τομογραφία, που εφαρμόζεται στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης. Μπορεί έτσι να καθορίσει την απόφαση για χειρουργική παρέμβαση ή όχι, χωρίς να προκαλέσει βλάβη στο έμβρυο και χωρίς την ταλαιπωρία της εγκύου.