Dr.Kalmantis
Κινητό 6972 839327
Σταθερό 2108252505

Μαστός

Μοιραστείτε αυτήν την ανάρτηση

Διάγνωση παθήσεων του Μαστού

Ο γυναικείος μαστός θεωρείται σύμβολο θηλυκότητας, αλλά επίσης σύμβολο μητρότητας, αφού συμβάλλει στην ανάπτυξη συναισθηματικού δεσμού μητέρας-νεογέννητου. Η ανάπτυξη του στήθους εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας. Ο γυναικείος μαστός επιδέχεται τις κυκλικές επιδράσεις των ορμονών κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά και κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Κάθε διαταραχή του αδένα του μαστού ή της λειτουργίας του μαστού, οδηγεί σε παθολογικές καταστάσεις επηρεάζοντας τόσο την ψυχολογική όσο και την σωματική υγεία της γυναίκας.

Εξέταση του μαστού

  • Αυτοεξέταση
    Έλεγχος του μαστού από την ίδια τη γυναίκα 6-10 ημέρες από την αρχική της περίοδο. Έτσι, η γυναίκα αναγνωρίζει την υφή των μαστών της και μπορεί να υποψιασθεί οποιαδήποτε αλλαγή ή παρέκκλιση από το φυσιολογικό. Στην εμμηνόπαυση, επειδή απουσιάζουν οι ορμονικές αλλαγές, επιλέγεται από την γυναίκα μια ορισμένη ημέρα του μήνα.
  • Κλινική εξέταση
    Περιλαμβάνει την εξέταση του μαστού και την ανίχνευση τυχόν παθολογίας από τον γυναικολόγο στον ετήσιο έλεγχο της γυναίκας.
  • Υπέρηχος του μαστού
    Είναι μια ακίνδυνη, χαμηλού κόστους απεικονιστική μέθοδος, που χαρακτηρίζει ένα μόρφωμα μαστού (ψηλαφητό ή μη) ως κυστικό ή συμπαγές. Συνήθως συμπληρώνει την μαστογραφία ως μέγεθος πρόληψης σε γυναίκες 35 ετών και άνω, ή σε μικρότερης ηλικίας γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό. Επίσης, ενδείκνυται σε πυκνούς μαστούς ή σε μαστούς με ενθέματα σιλικόνης.
  • Μαστογραφία
    Είναι η κύρια μέθοδος απεικόνισης τυχόν βλάβης ή παθολογίας για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Με τη σύγχρονη ψηφιακή μαστογραφία υπάρχει ο συνδυασμός του μέγιστου διαγνωστικού αποτελέσματος (ανιχνεύονται βλάβες μικρότερες των 6 χιλιοστών) και αποφυγής επιπλοκών αφού χρησιμοποιείται εξαιρετικά μικρή δόση ακτινοβολίας. Γυναίκες μεταξύ των 35-39 ετών θα πρέπει να κάνουν μια μαστογραφία και μετά μέχρι τα 45 έτη ανά διετία και μετά την ηλικία των 45 ετών κάθε χρόνο. Οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού θα πρέπει να ελέγχονται κάθε χρόνο από την ηλικία των 35 ετών. Η μαστογραφία γίνεται την 6η-10η ημέρα του κύκλου της γυναίκας.

Παθήσεις Μαστού

Α) Καλοήθεις παθήσεις μαστού
  • Αφορούν το 90% της παθολογίας του μαστού και διαχωρίζονται σε:
    Παθήσεις κατά την λοχεία (μαστίτιδα, απόστημα γαλακτοκήλης, υπερφόρτωση, επώδυνες ραγάδες και θηλές).
  • Φλεγμονώδεις καταστάσεις (μαστίτιδα, απόστημα, συρίγγιο)
  • Παθήσεις που συνδυάζονται με έκκριμα από την θηλή.
    Το έκκριμα αυτό μπορεί να είναι τυχαίο εύρημα, ή να διαπιστωθεί κατά την εξέταση των μαστών. Η ύπαρξη εκκρίματος από την θηλή, εκτός κύησης ή λοχείας είναι παθολογικό εύρημα – δεν σημαίνει απαραίτητα κακοήθεια – και πρέπει να διερευνηθεί. Έκκριμα από την θηλή μπορεί να προκληθεί από: μηχανικό ερεθισμό, ορμονικά αίτια, φάρμακα, τραυματισμούς στον θώρακα και από άλλες καλοήθεις καταστάσεις (ενδοπορικό θήλωμα ινοκυστική μαστοπάθεια, διάταση των γαλακτοφορων πόρων).
  • Κυστικοί όγκοι μαστού (καλοήθεις)
    Η πιο συχνή καλοήθης πάθηση που συνδυάζεται με κυστικά στοιχεία στον μαστό είναι η ινοκυστική μαστοπάθεια. Η συχνότητα των κύστεων αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας της γυναίκας με μεγαλύτερη συχνότητα στην ηλικία των 45 ετών. Οι μικρές αυτές κύστεις πιθανόν να οφείλονται σε κάποια ορμονική διαταραχή και δεν φαίνεται να σχετίζονται (σύμφωνα με τα μέχρι τώρα βιβλιογραφικά δεδομένα) με καρκίνο μαστού.
    Η κύστη μαστού είναι καλόηθες μόρφωμα που εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και απεικονίζεται με υπέρηχο μαστού.
    Η ιστολογική επιβεβαίωση μετά από παρακέντηση της κύστης (βιοψία) είναι απαραίτητη για την στήριξη της διάγνωσης.
  • Συμπαγείς όγκοι μαστού (καλοήθεις)
    Το ινοαδένωμα, συχνός καλοήθης όγκος του μαστού, εμφανίζεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας σαν ένα ογκίδιο ομαλό, κινητό, συνήθως ανώδυνο, σαφώς περιγεγραμμένο και σκληρής σύστασης. Όταν αυξηθεί το μέγεθός του σε επαναληπτικά υπερηχογραφήματα (ή συνήθως ανά 6μηνο) δεν ενοχλεί τη γυναίκα, συνιστάται η αφαίρεσή του.
    Το φυλλοειδές κυστεοσάρκωμα, είναι ένα μόρφωμα του μαστού που έχει την τάση να μεγαλώνει και να επεκτείνεται, καταλαμβάνοντας μεγάλο τμήμα του μαστού. Συνιστάται η ευρεία χειρουργική εξαίρεσή του, λόγω των συμπτωμάτων που προκαλεί αλλά και λόγω της πιθανώς (σπάνια) κακοήθους συμπεριφοράς που μπορεί να επιδείξει.
    Το λίπωμα είναι ένα καλόηθες ογκίδιο του μαστού που εντοπίζεται στον χώρο κάτω από το δέρμα (υποδόριος ιστός), είναι μαλακής σύστασης, ανώδυνο, σαφώς περιγεγραμμένο και κινητό. Η διάγνωση γίνεται κλινικά και με υπερηχογραφικό και με μαστογραφικό έλεγχο και συνιστάται η χειρουργική αφαίρεσή του.
Β) Κακοήθεις παθήσεις μαστού (καρκίνος μαστού)

Είναι ο πιο συχνός γυναικολογικός καρκίνος. Υπολογίζεται ότι 1 στις 100 γυναίκες μπορεί να εμφανίσει καρκίνο μαστού στη διάρκεια της ζωής της.

Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες όπου η περίοδος ξεκίνησε σε μικρή ηλικία, κάτω των 10 ετών, ή σταμάτησε σε ηλικία άνω των 55 ετών καθώς και σε γυναίκες που δεν έχουν θηλάσει ποτέ τα παιδιά τους. Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο, τις απεικονιστικές μεθόδους (υπέρηχος, ψηφιακή μαστογραφία, μαγνητική μαστογραφία) και τέλος με την ιστολογική διάγνωση (βιοψία).

Συνήθως ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται σαν ένα ογκίδιο σκληρό, με ανώμαλη επιφάνεια, ανώδυνο και μπορεί να συνάρχουν «τράβηγμα» της θηλής προς τα μέσα (εισολκή θηλής) έκκριμα από την θηλή και ασυμμετρία του μαστού. Σε προχωρημένες καταστάσεις το ογκίδιο αυτό αυξάνεται, επεκτείνεται στους μύες του θωρακικού τοιχώματος και συχνά προσβάλλει τους λεμφαδένες της μασχάλης (μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια).

Η αντιμετώπιση της νόσου εξαρτάται σε ποιο στάδιο βρίσκεται η γυναίκα. Στα αρχικά στάδια γίνεται χειρουργική παρέμβαση, αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης και ακτινοθεραπεία ή/και ορμονοθεραπεία, ανάλογα με την απόφαση του ογκολόγου. Σε προχωρημένα στάδια γίνεται με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

Γονίδια BRCA1 & BRCA2 – Συσχέτιση με καρκίνο μαστού

Τα γονίδια αυτά ευθύνονται για το 10% του καρκίνου της ωοθήκης και το 7% του καρκίνου του μαστού.
Ο γυναικολόγος θα πρέπει να ελέγχει τις οικογένειες υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη κακοήθειας.
Αυτές είναι εκείνες που έχουν:

  • Ένα συγγενικό πρόσωπο με ανδρικό καρκίνο μαστού
  • Τρεις συγγενείς με καρκίνο μαστού
  • Δύο συγγενείς με καρκίνο μαστού και μία από αυτούς να έχει και καρκίνο ωοθηκών
    Αν τα αποτελέσματα των γονιδίων BRCA1 & BRCA2 είναι θετικά, τότε η οικογένεια θεωρείται υψηλού κινδύνου για καρκίνο μαστού και πρέπει να γίνει έλεγχος όλων των γονιδίων που σχετίζονται με τη νόσο.

Αντισυλληπτικά χάπια και καρκίνος μαστού

Διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν ότι σχετίζονται. Ο καρκίνος του μαστού με χρήση των αντισυλληπτικών χαπιών, κυρίως σε γυναίκες άτοκες που καπνίζουν ή πίνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, έχουν πυκνούς μαστούς, ή δεν έχουν θηλάσει ουδέποτε. Όμως η πιθανότητα αυτή είναι εντελώς αναστρέψιμη. Δηλαδή η διακοπή των χαπιών οδηγεί αυτόματα στον μηδενισμό του ρίσκου για καρκίνο του μαστού.

Καρκίνος μαστού και εγκυμοσύνη

Η διάγνωση αυτών των καταστάσεων είναι δύσκολη γιατί οι μαστοί είναι διογκωμένοι, λόγω των ορμονικών επιδράσεων που συμβαίνουν στην εγκυμοσύνη. Η σωστή κλινική εξέταση και ο απαραίτητος απεικονιστικός έλεγχος θα θέσουν την υπόνοια και η βιοψία την τελική διάγνωση. Στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης συνιστάται η διακοπή της και η άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης συνιστάται χειρουργική εξαίρεση (ογκεκτομή και σύστοιχος καθαρισμός των λεμφαδένων). Μετά την 16η εβδομάδα κρίνεται ασφαλής για την έγκυο και η εφαρμογή της χημειοθεραπείας. Στο 3ο τρίμηνο, ο γυναικολόγος ακολουθεί την ίδια τακτική με το 2ο τρίμηνο και μετά την 32η εβδομάδα της εγκυμοσύνης γίνεται τοκετός και ακολούθως η ενδεικνυόμενη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Η επόμενη εγκυμοσύνη μπορεί να επιτευχθεί εφόσον έχουν περάσει 2 χρόνια από το τέλος της ακτινοθεραπείας, χημειοθεραπείας ή ορμονοθεραπείας (ταμοξιφαίνη).

Καρκίνος μαστού και θηλασμός

Έχει αποδειχθεί ότι ο θηλασμός δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για αποφυγή του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες που θηλάζουν για τουλάχιστον 1 χρόνο. Επομένως στα οφέλη του θηλασμού για το μωρό (διατροφή πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία, ψυχοσυναισθηματική ικανοποίηση) προστίθενται και τα οφέλη για την μητέρα, όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου του μαστού.