Η Τρισδιάστατη έγχρωμη Υπερηχογραφία βρίσκει εφαρμογή στην απεικόνιση του μαστού και της παθολογίας του με την πολυεπίπεδη παρουσίαση της βλάβης και την αντικειμενική μορφολογική εκτίμηση της αρχιτεκτονικής του μαστού. Η υπερηχογραφική ανάλυση κάθε ύποπτης βλάβης στο στεφανιαίο επίπεδο δίνει επιπρόσθετες πληροφορίες για την ανίχνευση όγκων μεγαλύτερων του ενός εκατοστού, ακόμα και σε γυναίκες με ασύμμετρους, πυκνούς μαστούς.
Επίσης, με την χρήση των ειδικών μεθόδων (modes), απεικονίζονται λεπτομερειακά η περιοχή της θηλής, οι γαλακτοφόροι πόροι και ο οπισθοθηλαίος χώρος που είναι σχεδόν απροσπέλαστος με την συμβατική (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφία.
Κατόπιν τούτων, η 3-D Υπερηχογραφία μπορεί να χαρακτηρίσει ένα ογκίδιο του μαστού και να καθορίσει το χειρουργικό πλάνο, σε περίπτωση εξαίρεσής του.
Πιο αναλυτικά:
Ο μαστός είναι ένας αδένας, όργανο του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Αποτελεί πτυχή του δέρματος σε σχήμα ημισφαιρίου και βρίσκεται δεξιά και αριστερά, στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα. Αποτελείται από την εξωτερική και την εσωτερική επιφάνεια.
Η εξωτερική επιφάνεια αποτελείται από την θηλή, την θηλαία άλω και τα φυμάτια ή οζίδια γύρω από την θηλαία άλω. Η θηλή αποτελεί προσεκβολή του δέρματος του μαστού. Σε αυτήν καταλήγουν 20 περίπου γαλακτοφόροι πόροι οι οποίοι διατάσσονται ακτινοειδώς γύρω από την θηλή. Η θηλαία άλως βρίσκεται γύρω από την θηλή και είναι ελαφρώς υπερυψωμένη. Στην επιφάνεια της θηλαίας άλω υπάρχουν μικρά οζίδια που είναι αδένες, κυρίως οσμηγόνοι αλλά και σμηγματογόνοι.
Η εσωτερική επιφάνεια του μαστού αποτελείται από το μαζικό αδένα και το λίπος που τον περιβάλλει (περιμαστικό λίπος). Ο μαζικός αδένας αποτελείται από λοβούς όπου παράγεται το γάλα και μέσω των γαλακτοφόρων πόρων μεταφέρεται, όπου και αποθηκεύεται στους γαλακτοφόρους κόλπους. Το γάλα εξέρχεται και απελευθερώνεται από τη θηλή κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή μετά από πίεση της θηλής. Ο μαζικός αδένας περιβάλλεται από συνδετικό – στηρικτικό ιστό (προσφέρει στήριξη στο στήθος), λιπώδη ιστό, αιμοφόρα και λεμφοφόρα αγγεία και αισθητικά νεύρα (απαραίτητα για τον θηλασμό και την γαλουχία). Η θηλή και η θηλαία άλως σε νέες γυναίκες είναι ροδοχρόα. Το μέγεθος και το πιο έντονο χρώμα της θηλής και της άλω αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και επανέρχονται σχεδόν πλήρως στην αρχική τους κατάσταση με το πέρας της γαλουχίας.
Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας, τα υψηλά επίπεδα των γυναικείων ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη) διατηρούν τους μαστούς πυκνούς . Οι μαστοί υπόκεινται σε μεταβολές κατά τη διάρκεια του κύκλου της περιόδου (έμμηνος ρύση), υπάρχει αύξηση του μεγέθους των μαστών, ευαισθησία και πόνος. Τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν λίγο μετά την έναρξη της περιόδου. Οι γυναίκες που βρίσκονται στην κλιμακτήριο και στην εμμηνόπαυση εμφανίζουν λιγότερο πυκνούς μαστούς αφού ατροφεί ο μαζικός αδένας λόγω απώλειας των γυναικείων ορμονών και αντικαθίσταται από λίπος.
Παθήσεις του μαστού
1. Καλοήθεις παθήσεις: ινοκυστική μαστοπάθεια, κύστεις μαστού, το ιναδένωμα, το λίπωμα, το θήλωμα και η μαστίτιδα.
2. Καρκίνος του μαστού.
Διάγνωση παθήσεων μαστού
1. Κλινική εξέταση και ψηλάφηση του μαστού
2. Υπέρηχος μαστού
3. Μαστογραφία (κυρίως σε γυναίκες μεγαλύτερες των 30 ετών ή σε γυναίκες μικρότερες των 30 ετών με ύποπτο εύρημα στην κλινική εξέταση)
4. Βιοψία δια αναρρόφησης με λεπτή βελόνη
5. Μαγνητική μαστογραφία μαστών
6. Τρισδιάστατος υπέρηχος μαστού
Η κοινά αποδεκτή και επί του παρόντος μέθοδος πρόληψης καρκίνου του μαστού είναι η μαστογραφία, η οποία επιτρέπει την ανίχνευση μικροαποτιτανώσεων, που αποτελούν το πιο πρώιμο σημείο εκδήλωσης του καρκίνου. Ωστόσο η διαγνωστική αξία της μαστογραφίας κυμαίνεται από 80% – 90%. Ειδικά σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς, η διαγνωστική ακρίβεια πέφτει ακόμα και κάτω από 50%.
Έτσι, ο υπέρηχος μαστών έχει ιδιαίτερη σημασία σε γυναίκες νεώτερες των 50 ετών και σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς, ανεξαρτήτως ηλικίας. Η υπερηχογραφία μπορεί να διαγνώσει όγκους μαστού, που διαφεύγουν από τη μαστογραφία. Με τη συνεχή ανάπτυξη της τεχνολογίας των υπέρηχων και της αύξησης του εύρους των εφαρμογών τους, η νέα υπερηχογραφική τεχνική της τρισδιάστατης Power Doppler υπερηχογραφίας άνοιξε νέους ορίζοντες στην απεικόνιση των παθήσεων του μαστού.
Γιατί η τρισδιάστατη υπερηχογραφία αποτελεί την πλέον ενδεικνυόμενη μέθοδο για τη διάγνωση των παθήσεων του μαστού;
Η τρισδιάστατη Power Doppler υπερηχογραφία αποτελεί το πιο προσιτό τεχνολογικό επίτευγμα στην απεικόνιση του μαστού και της παθολογίας του παρέχοντας περαιτέρω διαγνωστική πληροφόρηση για την μελέτη του μαστού με την πολυεπίπεδη παρουσίαση αυτού.
Η υπερηχογραφική ανάλυση, κάθε ύποπτης βλάβης, σε τρία επίπεδα καταφέρνει να ανιχνεύει όγκους με διάμετρο μεγαλύτερη του ενός εκατοστού ακόμη και σε ασύμμετρους πυκνούς μαστούς.
Με τη χρήση της Τρισδιάστατης Υπερηχογραφίας απεικονίζονται λεπτομερειακά η περιοχή της θηλής οι γαλακτοφόροι πόροι και ο χώρος πίσω από τη θηλή που είναι σχεδόν απροσπέλαστους με την δύο διαστάσεων – συμβατική υπερηχογραφία.
Επίσης παρέχεται πιο αξιόπιστη πληροφόρηση για στοιχεία που βρίσκονται εντός των γαλακτοφόρων πόρων δίνοντας εικόνα παρόμοια με εκείνη της μαστογραφίας.
Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι η τρισδιάστατη υπερηχογραφία γίνεται χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο στα χέρια έμπειρου υπερηχογραφιστή για την πρόληψη και τη διάγνωση παθήσεων του μαστού και ιδιαίτερα του καρκίνου του μαστού. Άμεσα, χωρίς ιδιαίτερη οικονομική επιβάρυνση και χωρίς ταλαιπωρία της γυναίκας, γίνεται αντικειμενική εκτίμηση της αρχιτεκτονικής του μαστού.
Πρέπει λοιπόν η μαστογραφία να συμπληρώνεται από την τρισδιάστατη υπερηχογραφία για την ανίχνευση κακοήθειας του μαστού, ιδιαίτερα σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς ή με μη ψηλαφητή βλάβη κατά την κλινική εξέταση.
[Υπερηχογραφία: Τομ. 8, Τεύχος 2011, Καλμαντής Κ.]
[Pubmed: Obstet Gynecology Int. 2009 – Kalmantis K.]