Είναι γνωστό ότι τα ενδομήτρια σπειράματα (σπιράλ) είναι από τα ευρέως διαδεδομένα μέσα αντισύλληψης. Το σπιράλ είναι ένα «ξένο» σώμα που τοποθετείται μέσα στην κοιλότητα της μήτρας, με σκοπό την πρόληψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Υπάρχουν διάφοροι τύποι σπειραμάτων, διαφόρων μεγεθών, σχημάτων, τα περισσότερα των οποίων αποτελούνται από πλαστικό και χαλκό.
Ιδανική επιλογή για τον έλεγχο της θέσης των ενδομητρικών σπειραμάτων αποτελεί η 3-D υπερηχογραφία, αφού η συμβατική 2D-υπερηχογραφία αποτυγχάνει στο 9% των περιπτώσεων να αναγνωρίσει την λανθασμένη θέση τους. Η απεικόνιση της μήτρας στο στεφανιαίο επίπεδο (coronalview) παρέχει στην πλειονότητα των περιπτώσεων την δυνατότητα πλήρους απεικόνισης του σπειράματος, την αναγνώριση του τύπου και τον έλεγχο της ακριβούς θέσης του (Pubmed: BratislLekListy, 2009: KalmantisK.)
Πόσο χρόνο πρέπει να παραμένει ένα σπιράλ;
Τρία έως το ανώτερο πέντε χρόνια. Πέραν του χρονικού αυτού διαστήματος, αυξάνεται ο κίνδυνος για φλεγμονές της μήτρας και της γυναικείας πυέλου από διάφορα μικρόβια (χλαμύδια, ακτινομύκητες).
Πώς γνωρίζουμε ότι το σπιράλ έχει τοποθετηθεί σωστά;
Πάντα μετά την τοποθέτηση του απαιτείται διακολπικό υπερηχογράφημα. Έτσι μόνο θα απεικονιστεί σωστά η θέση του σπιράλ μέσα στην κοιλότητα της μήτρας, απαλλάσσοντας έτσι και τη γυναίκα από τυχόν φόβους και ανησυχίες.
Πότε άλλοτε ενδείκνυται υπερηχογραφική εξέταση σε γυναίκα που φέρει ενδομήτριο σπείραμα;
1. Επειδή υπάρχει μεγάλη πιθανότητα (10% – 16%) η γυναίκα να μην «κρατήσει» το σπιράλ και να το αποβάλλει ή επειδή υπάρχει η πιθανότητα μετακίνησης του σπιράλ απαιτείται διακολπικό υπερηχογράφημα 1 – 3 μήνες μετά την τοποθέτησή του.
2. Κάθε γυναίκα με ενδομήτριο σπείραμα που παραπονιέται για αιμορραγία ή έχει ανεξήγητο πόνο χαμηλά στην κοιλιά πρέπει να εξεταστεί με διακολπική υπερηχογραφία.
Ποια τα μειονεκτήματα της συμβατικής (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφίας στην εκτίμηση της θέσης του σπειράματος;
1. Η συμβατική (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφία δεν μπορεί να απεικονίσει ευκρινώς το σπιράλ σε όλο το μήκος του όπως επίσης δεν μπορεί να δείξει με ακρίβεια τη θέση του απολεσθέντος σπειράματος.
2. Η διαγνωστική αξία της συμβατικής (δυο διαστάσεων) υπερηχογραφίας είναι ιδιαίτερα ελαττωμένη σε αρκετούς τύπους σπειραμάτων (σπειράματα με ορμονολογική ενίσχυση) καθώς επίσης σε γυναίκες με ιδιαίτερο σωματότυπο.
Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ότι στο 9% των περιπτώσεων των σπειραμάτων που έχουν χαθεί, η συμβατική (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφία αποτυγχάνει να τα εντοπίσει.
Τελικά γιατί πρέπει να προτιμάται η τρισδιάστατη υπερηχογραφία έναντι της συμβατικής (δύο διαστάσεων) υπερηχογραφίας για την εκτίμηση της θέσης των ενδομητρίων σπειραμάτων;
1. Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία είναι απαραίτητη πριν την τοποθέτηση του σπειράματος προκειμένου να εντοπιστούν με ακρίβεια τυχόν παθολογικές καταστάσεις στην κοιλότητα της μήτρας (πολύποδες, ινομυώματα και συμφύσεις) και να αποφευχθεί έτσι η άσκοπη τοποθέτησή τους.
2. Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία, με την πολυεπίπεδη παρουσίαση της κοιλότητας της μήτρας και των ιστών που την περιβάλλουν καταφέρνει να απεικονίσει άμεσα και πιο αξιόπιστα από την αξονική τομογραφία την ακριβή θέση του απολεσθέντος σπειράματος ανεξάρτητα από τον τύπο του σπειράματος ή από τον σωματότυπο της γυναίκας.
3. Η τρισδιάστατη υπερηχογραφία είναι μέθοδος διαγνωστική ιδιαίτερα αποτελεσματική στην εκτίμηση της θέσης των σπειραμάτων, εφάμιλλη της διαγνωστικής υστερσκόπησης. Μπορεί να δώσει στον θεράποντα ιατρό ακριβείς πληροφορίες εντός ολίγων λεπτών, καθορίζοντας τη θέση του σπιράλ και οργανώνοντας παράλληλα το πλάνο για την αφαίρεση του από την λανθασμένη θέση.